Открытый урок по физики

Сабақтың тақырыбы:

Деформация

Мектеп: № 6 ОМ

Күні:13.11.2017

Мұғалімнің есімі:Макишева М.К.

СЫНЫП: 7 «ә»

Қатысқандар саны: 6

Қатыспағандар: 0

Сабақ негізделген оқу

мақсаты (мақсаттары)

7.2.2.3 – пластикалық және серпімді деформацияларды ажырату, мысалдар

келтіру

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар:

·        

Оқулықта  берілген тапсырмаларды орындайды. Тақырыпты

меңгереді. Серпімділік

күші, деформация және Гук заңы туралы негізгі ұғымдарды қалыптастырады.

Оқушылардың басым бөлігі:

·        

Тақырыптың  маңызы туралы  дәлелдеп айтып бере алады.

Кейбір оқушылар:

·        

Білімді

сыныптастарына түсіндіріп оқулықтан тыс ресурстар қоса алады.

Бағалау  критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады.

Сабақ барысында  тыңдаушының

назарын өзіне аудара алады.

Ресурстар

Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе

қағаздар  және  әртүрлі  заттар, топтық тапсырмалар, кері

байланыс, стикер.

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік.

Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Математика, қазақ тілі.

Жоспарланған

уақыт

Жоспарланған жаттығулар

(төменде жоспарланған жаттығулармен қатар,ескертпелерді жазыңыз)

Ресурстар

І. Үйымдастыру

Қызығушылықты ояту

Топқа бөлу 2

минут

Себетпен конфет әкелу.

Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 2

топқа бөлініп отырады.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «ТОК»

3 минут

1-топ «Сары кәмпиттер»

2-топ «Көк кәмпиттер»

Ойлау жұмысына ынталандырылады. Қызығушылықты ояту

«Ойлы болсаң, озып көр»топпен жұмыс

Мақалдардың физикалық мағынасын түсіндір:

1. Жоғары лақтырылған тас өз басыңа құлайды. (Қырғыз)

2. Сарқырама қанша жоғары құлап аққысы келсе де,

бәрібір ол төмен ағады. (Қытай)

Өткен сабақта үй жұмысына мен Роберт Гук жайлы мәлімет

жинауды тапсырған едім. Кім Гук туралы қысқаша айтады?

Robert Hooke- әйгiлi ағылшын жаратылыстанушысы,

ағылшындық Уайт аралында Фремуотер деген жерде 1635 жылы дүниеге келдi.

Орта мектептi бiтiргеннен кейiн Оксфорд Университетiне

түседi.1660 жылы әйгілі “Гук заңын” ашты.

1661 жылы каппилярлық құбылысқа арналған еңбегiн

жариялады.Гук өзiнiң 1665 ж. жарық көрген «Микрография» атты еңбегiнен кейiн

әйгiлi болды. Бұл кiтапта Гук өзі жетiлдiрiлген микроскоппен көп зерттеулерін

жүйелеп баяндайды. Тағы да бұл кiтабында Гук жарықтың табиғаты жайында

ойларын жазып кеткен.

Кейін ол астрономиялық құрал-саймандарды ойлап табу

және оларды жетiлдiрумен айналысты, биологиялық, географиялық, геологиялық

зертеулер жүргiздi.1703 жылы қайтыс болды.

Серпімділік күші деп дененің пішіні мен көлемі өзгерген

кезде пайда болатын күшті айтады.

Бұл күш денелерді қысу, созу, майыстыру немесе бұрау

кезінде пайда болады. Серпімділік күші әрқашан дененің пішіні мен

өлшемдерінің өзгеруін тудырған күшке қарама-қарсы бағытталады.

Мысалы, серіппені қолымызбен қысып, одан кейін оны бос

жібере салсақ, онда серіппеде туындайтын серпімділік күші оны бастапқы

қалпына келтіреді.

Серпімді деформациялар кезінде денеде туындайтын

серпімділік күші оның созылуына тура пропорционал: |F| = kΔl, бұл формула Гук

заңын өрнектейді, мұндағы Ғсерп— серпімділік күшінің модулі, k —

қатаңдық немесе катаңдық коэффициенті, Δl =l - l0 — дене

ұзындығының өзгеруі

Дененің серпімді деформациялануында пайда

болатын күшті серпімділік күші деп атайды. Серпімділік күші денені құрайтын

бөлшектердің электромагниттік өзара әсерлесуінен пайда болады 

Денелердің күш әсерінен формасы мен көлемінің

өзгеруі деформация (Deformation) деп аталады 

Деформация себебі: атомдардың арақашықтығын

өзгерткенде олардың арасындағы күштер де өзгеріске ұшырайды және ол күштер

денені бастапқы қалпына әкеліуге тырысады. 

1. Денеге күштіңәсер етуін тоқтатқаннан кейін

ол дене бұрынғы қалпына қайтып келсе, ондай деформацияны серпімді деп

атайды. 

2. Денеге күштіңәсер етуін тоқтатқаннан кейін

ол дене бұрынғы қалпына қайтып келмесе, ондай деформацияны серпімсіз деп

атайды. 

Серпімсіз денелерде серпімділік күштері

болмайды! 

Серпімді деформация үшін Гук заңы :  

Деформация кезінде пайда болатын серпімділік күші дененің абсалют ұзаруына

(сығылуына) тура пропорциональ.

F = kx

k- дененің қатаңдығы, Н/м

x- дененің созылу немесе ұзару шамасы, м

Күшті өлшейтін арнайы құрал – динамометр қолданылады.

Динамометрдің әртүрі бар:қол динамометрі, тарту динамометрі, мектеп

динамометрі

Осы тақырыпқа қатысты терминдерді ағылшын тілінде үйренейік.

Тест  «Иә, Жоқ» ойыны оқушыларға жауап береді

1.Деформация

– жайылу, таралу /жоқ/

2.Күшті өлшейтін құрал – динамометр /ия/

3.Дене

пішінің немесе өлшемдерінің өзгеруін деформация деп аталады. /ия/

4.Деформация

түрлері: ауырлық, серпімділік, үйкеліс /жоқ/

5.F

= kx — Гук заңының формуласы /ия/

6.Күштің

әрекеті тоқтағаннан кейін, дене өзінің бастапқы пішіні мен өлшемін өзгертетін

болса, мұндай деформация пластикалық деп аталады. /ия/

Оқушылар өз ойларын айтады.

Талқылап тұжырымды плакатқа жазады (жаңа идея

құрастырады). Қабырғаға іліп қояды, қорғайды.

Смайликтермен

бағалау

АКТ қолдану

Жұлдызша беру арқылы бағалау

Сергіту сәті

2 минут

«Қыдырып қайтайық!»

би билеу

«Қыдырып қайтайық!» биі

Кім жылдам?

Кітаппен жұмыс. 

Рефлексия

Қорытынды

Үйгe тaпcырмa

1. «Сәйкесін
2. тап» ойыны.

Жол        

                              m

– кг

Жылдамдық                          

s – м

Уақыт     

                               υ

– м/с

Масса                                     

t – c

Көлем                                     

Ғ- Н

Салмақ     

                              V

– м3

Күш                                       

Р – Н

Синтез

3.5- жаттығу. Есептер шығару:

1-топ-№1

Берілгені:                                Шешуі:

к=

7,2*104  Н /

м                      F

= кх

F= 10

кН = 10000

Н                 х

= F /к

Т/к:

х-?                                    х

= 10000Н / 7,2*104  Н/м = 1388,9*10-4  =

0,14м

2-топ

-№2

Берілгені:                               Шешуі:

F = 245

Н                                 F

= кх

ℓ = 35мм =

0,035м                  к

= F/х

Т /к:

к-?                                    k=

245Н / 0,035м = 7000 Н /м

Аты:___________________________________

1.Мен сабақ қызықты/қызықсыз болды деп ойлаймын.

2. Мен сабақта көп нәрсені үйрендім/үйренгенім аз

болды.

3. Мен басқаларды мұқият/зейінсіз тыңдадым.

4. Мен пікірсайыстарға жиі/сирек қатыстым.

5. Мен сабақтағы өз жетістіктеріме ризамын/риза емеспін

Бағалау

§ 18,19.жаттығу 3.5-3

Оқушылар тапсырмамен жұмыс жасайды

Мадақтау арқылы бағалау

Бағалау: Басбармақ әдісі